De WIA-voorschotten in rekening bij de WGA eigenrisicodrager
Sinds 2020 worden op grote schaal door het UWV voorschotuitkeringen WIA toegekend. Ze slagen er dan niet in om binnen de 104 weken wachttijd vast te stellen of de zieke werknemer recht heeft op een WIA-uitkering. Het UWV boekt dit WIA voorschot als een WGA 80-100% situatie en daarom zijn deze WIA-voorschotten ook bij de WGA eigen risicodrager in rekening gebracht. Dit moet dan weer worden teruggedraaid indien er sprake is van een 35 minner of een IVA-gerechtigde.
Aanvragen WIA-voorschot
Indien de werkgever geen passende werkzaamheden aan kan bieden en er ook geen loonsanctie is opgelegd, dan stopt na 104 weken ziekte de loondoorbetalingplicht voor de werkgever. Kan het UWV de WIA-beoordeling niet op tijd uitvoeren, dan informeert het UWV de werknemer om een voorschot op de uitkering aan te vragen. Het voorschot wordt gebaseerd op het zogenaamde Ziektewet dagloon. Het WIA-dagloon kan lager liggen. Maar het UWV maakte eind augustus 2021 bekend dat ze te veel betaalde voorschotten op grond van het verschil in dagloonberekeningen niet terugvorderen. Andere terugvorderingen op basis van bijvoorbeeld nieuw verdiend inkomen worden wel teruggevorderd. Van elke gewerkte euro mag de uitkeringsgerechtigde € 0,30 cent behouden en € 0,70 wordt teruggevorderd.
UWV verhaalt de verleende voorschotten bij WGA-eigenrisicodrager
Het UWV is deze voorschotten in het geval dat de werkgever eigenrisicodrager voor de WGA is, gaan verhalen op de werkgever. Hiervoor was tot en met 2021 geen enkele rechtsgrond, zo oordeelde de rechter in een procedure van schoonmaakorganisatie HAGO tegen het UWV. (ECLI:NL:RBLIM:2021:7549). Het UWV ging daartegen in hoger beroep maar deze zaak is door het UWV verloren. De Centrale Raad van Beroep oordeelde op 8 maart 2023 dat er geen rechtsgrond was voor het verhaal van het voorschot op de WGA eigenrisicodrager. Zie ook het persbericht van de CRvB UWV mocht voorschot arbeidsongeschiktheidsuitkering niet verhalen op schoonmaakbedrijf (bron:rechtspraak.nl)
Aanpassing WIA via Verzamelwet SZW 2022
Nadat UWV deze rechtszaak had verloren (uitspraak van 6 oktober 2021) is vervolgens door UWV geregeld dat in de verzamelwet SZW 2022 een nieuw wetsartikel is opgenomen, waardoor er wel een rechtsgrond is voor het verhalen van de voorschot WIA op de eigen risicodrager WGA. Dit is gedaan door artikellid (art 84 lid 3 WIA) aan de wet toe te voegen waarin bepaald wordt dat “een voorschot” gelijk te stellen is met “een uitkering”. Dit is ingegaan per 1 januari 2022.
UWV wint uiteindelijk nu wel in hoger beroep
Aanvankelijk oordeelde de Rechtbank Midden Nederland in november 2022 dat ook met deze aanpassing in de Verzamelwet van 2022 het niet was toegestaan om de voorschot WIA uitkering te verhalen op de WGA eigen risicodrager. Eerst zou namelijk het recht op een WIA-uitkering vastgesteld moeten zijn. Zie: UWV mag voorschot WIA-uitkering niet bij werkgever in rekening brengen (bron: Rechtspraak.io)
Wederom ging het UWV in hoger beroep en deze uitspraak op het hoger beroep is op 16 september 2024 verschenen. Het UWV is in het gelijk gesteld dat na 1 januari 2022 als gevolg van deze wetswijziging wel het WIA-voorschot in rekening gebracht mag worden. De Centrale Raad van Beroep heeft er zelfs een persbericht over uitgebracht. Uwv mocht voorschot arbeidsongeschiktheidsuitkering toerekenen aan eigenrisicodrager (bron:rechtspraak.nl)
Oordeel CRvB
Op 1 januari 2022 is de WIA gewijzigd en is een bepaling opgenomen dat het UWV WIA-voorschotten mag verhalen op eigenrisicodragers. In de gewijzigde wet staat niet expliciet dat het UWV de voorschotten ook mag toerekenen aan de eigenrisicodrager. De CRvB oordeelde dat de wetswijziging zinloos zou zijn, als het UWV de voorschotten niet zou mogen verhalen op de WGA eigen risicodragers. De CRvB geeft het UWV dus gelijk. Het UWV mocht door de wetswijziging de betaalde voorschotten in rekening brengen bij de thuiszorgorganisatie. Zie ECLI:NL:CRVB:2024:1717 (bron: rechtspraak.nl)
Deze uitspraak werkt door op alle verhaalde WIA voorschotten sinds 1 januari 2022. De periode voor 1 januari 2022 was het verhaal dus niet mogelijk.
Betekenis van CRvB uitspraak
Het lijkt erop dat het CRvB naar argumenten heeft gezocht om de werkwijze van het verhaal van voorschotten te rechtvaardigen. Is dit gedaan om het UWV administratief niet verder in de problemen te brengen? Er is geen enkele kritische kanttekening gemaakt van het feit dat indien een zaak wordt verloren dat dan de verzamelwet SZW wordt misbruikt om dan alsnog de eigen werkwijze door te mogen zetten. Ondanks dat ze keer op keer alle zaken verloren bij de rechtbank bleef het UWV in de praktijk doorgaan met het verhaal van voorschotten WIA.
Controle
Jarenlang is deze zaak onduidelijk geweest en nu blijft er alsnog een wrange nasmaak over. Voor de riskmanagers sociale zekerheid blijft er voldoende werk te doen. Elke WGA eigen risicodrager een enorm goede controle moet uitvoeren dat de voorschotten wel worden terugbetaald indien er sprake is van een 35-min beschikking of een IVA beschikking.
Maar ook de werkgever die voor de regeling WGA bij het UWV is gebleven dient een goede controle uit te voeren. Want bij de controle van de Werkhervattingkas dient de uitkering ook niet aan de werkgever in rekening gebracht te worden indien het geen WGA-recht bleek te zijn Maar ook indien het voorschot te hoog was vastgesteld moet er gecontroleerd worden dat de ware WIA-uitkering in rekening wordt gebracht en niet het te hoog vastgestelde voorschot. Controle, controle en controle zal nodig zijn en correcties indien de bedragen niet juist zijn toegerekend. Hoe dit werkt wordt behandeld bij de Sensio bijscholing op 6 november Controle van de Werkhervattingskas.
Herstelplan UWV
Welke werkgever begrijpt dit nog? En nu speelt ook nog de situatie dat mogelijk vele tienduizenden WIA-beoordelingen niet juist zijn en dat er ook rekenkundig fouten zijn gemaakt, zie hiervoor de kennispaper van het RSC.
We kijken reikhalzend uit naar het herstelplan van het UWV dat volgens de minister medio november 2024 verschijnt. De werkgever mag niet financieel de dupe worden van gemaakte fouten bij het UWV. Als dat wel gebeurt, zullen juristen het druk krijgen met het eisen van schadevergoedingen.
Bronvermelding: Nieuwsbrief Sensio vrijdag 4 oktober
