Uitkeringslasten Ziektewet en WIA hoger
De uitkeringslasten voor de WIA vallen € 22 miljoen hoger uit dan UWV eerder in de juninota raamde. Dit blijkt uit de UWV Bijstellingennota 2024. De stijging is het gevolg van een hogere instroom in de WGA en een vertraagde uitstroom uit de regeling. Correctie van in de periode 2020-2024 onjuist berekende WIA-uitkeringen resulteert mogelijk in een nog hoger bijstellingsbedrag.
In de bijstellingennota raamt UWV de totale uitkeringslasten (alle regelingen samen) voor 2024 op € 27 miljard, een daling van € 89 miljoen (-0,3%) ten opzichte van de Juninota. Dit is vooral te danken aan neerwaartse bijstellingen voor de Wet arbeid en zorg (Wazo, -3,7%), de WW (-1,8%) en de WAO (-0,5%). Tot zover het goede nieuws, want bij de Ziektewet (+3%) en de WIA (0,2%) is sprake van opwaartse bijstellingen. Bij de Wajong zijn geen noemenswaardige veranderingen te melden.
Aantal WIA-aanvragen gestegen met 13%
De opwaartse bijstelling bij de WIA is in de eerste plaats het gevolg van een toename van het aantal WIA-aanvragen. Hier is over de eerste 8 maanden van 2024 een stijging van 13% te noteren ten opzichte van 2023. Net als in andere jaren werden aanvragen voor een WIA-claimbeoordeling volgens de UWV-cijfers relatief vaak ingediend door mensen die onder het vangnet van de Ziektewet vallen. Een bekende risico verhogende factor is dat zij geen werkgever meer hebben bij wie ze kunnen re-integreren, omdat ze werkloos waren toen ze ziek werden of omdat hun tijdelijke contract tijdens hun ziekte afliep. Daarnaast zien de UWV-onderzoekers de invloed van covid-19. Bij 4.963 WIA-claimbeoordelingen waren klachten door covid-19 een hoofd- of nevenfactor.
Uitstroomverwachting naar beneden bijgesteld
Een tweede verklaring voor de hogere uitkeringskosten bij de WIA is een negatieve bijstelling van de uitstroomraming voor 2024. UWV meldt dat het een deel van de uitstroomstijging die het eerder voor 2024 (ten opzichte van 2023) had geraamd, nu pas in 2025 verwacht. De bijstellingennota geeft geen toelichting waarop deze aanpassing is gebaseerd. Mogelijk speelt een rol dat UWV door de groei van het aantal WIA-aanvragen minder capaciteit heeft voor het uitvoeren van WIA-herbeoordelingen. In oktober gaf SZW-minister Van Hijum in een voortgangsbrief sociaal medisch beoordelen aan dat de keuringsachterstanden in 2025 waarschijnlijk weer gaan oplopen.
Schade kan nog verder oplopen
De nota meldt nadrukkelijk dat in de cijfers nog geen rekening is gehouden met de hersteloperatie die UWV gaat uitvoeren bij WIA-uitkeringen die in de periode 2020-2024 niet correct zijn berekend. Op basis van wat we nu weten over de invulling van deze operatie valt hierover echter wel een redelijke aanname te doen. UWV heeft aangekondigd dat het zowel te laag als te hoog vastgestelde uitkeringen zal corrigeren. Bij te lage uitkeringen vinden vervolgens nabetalingen plaats, maar bij te hoge uitkeringen zeggen UWV en SZW vrijwel volledig te willen afzien van terugvorderingen. Het ligt daarom voor de hand dat een bijstelling op basis van de hersteloperatie eerder hogere dan lagere uitkeringskosten zal opleveren dan voorheen geraamd.
Meer weten?
