Veerkracht te veel benaderd als individuele verantwoordelijkheid
De verantwoordelijkheid voor mentale veerkracht wordt vaak ten onrechte volledig bij de individuele werknemer gelegd. Deze competentie is juist bij uitstek een gezamenlijke verantwoordelijkheid, stellen deskundigen in een artikel in Medisch Contact. Een werknemer kan alleen veerkracht ontwikkelen en behouden binnen een veerkrachtige bedrijfscultuur die chronische stress voorkomt, schrijven zij.
De auteurs richten zich in hun artikel specifiek op de situatie in zorg, maar de inzichten die zij aanreiken zijn zeker ook daarbuiten van toepassing én waardevol. Veel werksectoren staan tegenwoordig onder flinke druk door personeelstekorten, bezuinigingen of andere onzekerheden. Dit stelt de mentale veerkracht van werknemers flink op de proef. Des te betreurenswaardiger is het dat de verantwoordelijkheid voor deze veerkracht in de praktijk vaak volledig bij de individuele werknemer wordt gelegd. Dit komt volgens de auteurs voort uit de misvatting dat veerkracht een persoonlijke eigenschap is die je eenvoudig kunt ontwikkelen. In werkelijkheid is dit een dynamisch proces van aanpassing aan stressvolle situaties waarbij de werkomgeving een cruciale rol speelt.
Veerkracht bouwen we op als het rustig is
Een goed model om de werkingsprincipes rond veerkracht te begrijpen is het Psychologische Immuniteit en Psychologische Elasticiteit-model (PI-PE-model). Volgens dit model is het opbouwen van veerkracht een belangrijke voorwaarde voor ons welzijn. Onderzoek toont echter aan dat deze opbouw tijdens perioden van crisis of chronische stress niet goed mogelijk is. Dit moet juist gebeuren wanneer er géén sprake is van een crisissituatie. In zulke perioden van relatieve rust kunnen organisaties actief bijdragen aan het versterken van de mentale veerkracht van hun medewerkers. Breekt er wél een crisis uit, dan is voldoende onderlinge steun belangrijk. Want veerkrachtig blijven doe je nadrukkelijk samen.
Werkgever moet verantwoordelijkheid erkennen
Een belangrijke voorwaarde bij dit alles is dat werkgevers hun medeverantwoordelijkheid erkennen, actief bijdragen aan het proces en er op de werkvloer ruimte voor creëren. Het artikel noemt diverse manieren om dit gestalte te geven. De voornaamste zijn:
Meer weten?
