UWV moet beleid voor correctie van onjuiste toerekeningen herzien
UWV mag er niet standaard van uitgaan dat ten onrechte aan werkgevers toegerekende uitkeringen na de wettelijke bezwaartermijn alleen nog naar de toekomst worden gecorrigeerd. Is de toerekening duidelijk onjuist, dan moet per geval een belangenafweging plaatsvinden. Hierbij moet UWV onderbouwen waarom het tegenover de werkgever redelijk is om af te zien van correctie met terugwerkende kracht.
Dit blijkt uit een uitspraak van de Centrale Raad van Beroep (CRvB) die nog van groot belang kan zijn bij de huidige hersteloperatie rond verkeerd berekende WIA-uitkeringen. In deze zaak had UWV aan een WGA-eigenrisicodrager in 2013 ten onrechte een WGA-uitkering toegerekend die in 2010 was toegekend aan een werkneemster met een No-riskstatus. De werkgever vroeg UWV (pas) in 2018, dus ruim na de wettelijke bezwaartermijn van 6 weken, de toerekening naar de toekomst én met terugwerkende kracht te corrigeren. UWV wees het laatste deel van dit verzoek zowel in eerste aanleg als na bezwaar af, onder verwijzing naar een vaste gedragslijn. Deze bepaalt dat alleen correctie met terugwerkende kracht plaatsvindt bij nieuwe feiten en/of veranderde omstandigheden die niet eerder bekend waren of niet eerder konden worden aangevoerd.
CRvB vindt gedragslijn UWV onvoldoende zorgvuldig
In de beroepsprocedure die de werkgever vervolgens aanspande, vond de rechtbank deze werkwijze van UWV redelijk. In hoger beroep kwam de CRvB echter tot een ander oordeel. Allereerst stelde de Raad in een tussenuitspraak van 14 september 2022 vast dat bij de werkwijze van UWV onvoldoende afweging plaatsvindt van de betrokken belangen. Om die reden moet volgens de tussenuitspraak de conclusie zijn dat het bestreden besluit onvoldoende zorgvuldig is voorbereid en niet draagkrachtig is gemotiveerd. UWV kreeg de opdracht dit gebrek te herstellen en hierbij inzichtelijk te maken welke belangen zijn afgewogen. Dit leidde tot een nieuwe uitwisseling van standpunten. UWV voerde hierin aan dat het werkgeversbelang al in aanzienlijke mate was gediend met correctie naar de toekomst vanwege de toerekeningstermijn van 10 jaar bij de WGA. De uitvoeringsinstelling zag onvoldoende buitengewone omstandigheden om ook met terugwerkende kracht te corrigeren.
Financieel werkgeversbelang moet meer gewicht krijgen
De CRvB is het hier in zijn definitieve uitspraak niet mee eens. De Raad stelt vast dat volgens de gedragslijn van UWV een financieel werkgeversbelang in principe altijd minder zwaar weegt dan het belang van rechtszekerheid en beperking van uitvoeringslasten. Dit is volgens de Raad geen goed uitgangspunt: het kent te weinig gewicht toe aan het financiële nadeel dat de werkgever lijdt door een duidelijk onjuist UWV-besluit. De Raad vindt verder dat het belang van rechtszekerheid in zaken als deze niet zwaar weegt omdat er geen rechtstreekse belangen van derden in het geding zijn. Ook het uitvoeringsbelang is beperkt, want UWV heeft zelf verklaard dat correctie met terugwerkende kracht bij een toerekeningsbesluit niet heel ingewikkeld of belastend is. Dat de werkgever erg lang heeft gewacht om in actie te komen verdient volgens de CRvB wel een plek in de afwegingen.
Verdere jurisprudentie is niet uitgesloten
De uitspraak van de CRvB vernietigt zowel de uitspraak van de rechtbank als het oorspronkelijke besluit van UWV om het bezwaar van de werkgever ongegrond te verklaren. Hij draagt UWV op een nieuw besluit op bezwaar te nemen en daarin de uitspraak van de CRvB in acht te nemen. Het is nu afwachten hoe deze nieuwe belangenafweging van UWV uitpakt én of de werkgever hier genoegen mee neemt. De uitkomst kan nog van groot belang zijn als de huidige hersteloperatie wegens verkeerd berekende WIA-uitkeringen leidt tot correctie van toegerekende WGA-uitkeringen. De CRvB heeft in zijn uitspraak bepaald dat een eventueel beroep tegen het nieuwe besluit direct bij de Raad moet worden ingesteld. Als er nog verdere jurisprudentie uit deze zaak voortkomt, zal die dus direct van de hoogste rechtsinstantie voor de sociale zekerheid afkomstig zijn.
Meer weten?
